İngiltere’deki bilim insanları, genetiği değiştirilmiş bir bakteriyle plastik atıkları parasetamol adlı ağrı kesici ilaca dönüştürmeyi başardı. Bu yöntem hem plastik kirliliğine hem de fosil yakıt bağımlılığına çözüm olabilir.
Edinburgh Üniversitesi’nden araştırmacılar, şişe ve gıda ambalajlarında yaygın olarak kullanılan pet plastikleri parçalayarak, bunlardan parasetamol üretmenin bir yolunu buldu.
Bu süreçte Escherichia coli (E. coli) adlı bakteri genetik olarak değiştirilerek görev aldı. Parçalanan plastikten elde edilen malzeme bakterilere verildiğinde, bakteriler bu malzemeyi önce PABA adlı organik bileşiğe, ardından da parasetamole dönüştürdü.
Canlı hücrelerle gerçekleşen nadir tepkime
Normalde sadece zorlu laboratuvar koşullarında görülen Lossen düzenlenmesi adlı kimyasal tepkime, bu kez canlı hücre içinde başarıyla gerçekleşti. Üstelik tepkime, oda sıcaklığında ve ek enerji gerektirmeden tamamlandı.
Bu süreçte bakterilere, biri mantarlardan, diğeri toprak bakterilerinden alınan iki yeni gen eklendi. Bu sayede plastikten gelen malzemeyi doğrudan ağrı kesiciye çevirdiler.
Sadece 24 saatte, yüksek verimle
Araştırma sonuçlarına göre, E. coli bakterisi pet plastiği 24 saatten kısa sürede yüzde 92 verimle parasetamole dönüştürebildi.
Bulgular, Nature Chemistry adlı bilimsel dergide yayımlandı. Sürecin düşük enerjiyle çalışması da sürdürülebilirlik açısından önemli bir avantaj sağlıyor.
Hem çevreye hem sağlığa katkı
Çalışmanın başyazarı Prof. Stephen Wallace, çoğu insanın parasetamolün petrolden üretildiğini bilmediğine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Bu teknoloji, kimya ve biyolojiyi bir araya getirerek daha temiz bir üretim modeli sunuyor. Aynı anda hem ilaç üretip hem çevreyi koruyabiliyoruz.”
Bilim insanları, bu yöntemin endüstriyel ölçeğe taşınması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurgulasa da, sistemin başka plastik türlerine ve farklı bakterilere de uygulanabileceğini düşünüyor.
