Bilim insanları, buzul ve buzulların erimesiyle birlikte yer altındaki magma odaları üzerindeki baskının kalktığını ve bu durumun volkanik patlamaları artırabileceğini belirtiyor. En büyük risklerden biri, 100’den fazla volkan barındıran Batı Antarktika’da görülüyor.
Küresel ısınmanın etkisiyle buzulların erimesi, volkanik patlamaların sayısını ve şiddetini artırabilir. Şili’de yapılan bir araştırma, buzul çağının sona erdiği dönemde Güney Amerika kıtasında volkanizmanın arttığını ortaya koydu. Bu durum, gelecekte Antarktika’da benzer bir senaryonun yaşanabileceğine işaret ediyor.
Buzulların erimesi baskıyı azaltıyor
Buzul tabakasının erimesi, yer altındaki magma odaları üzerindeki baskıyı azaltıyor. Bu da gazların genişlemesine ve daha şiddetli volkanik patlamalara yol açabiliyor.
Araştırmaya göre, yaklaşık 26 bin ila 18 bin yıl önce Patagonya’daki kalın buz örtüsü, Mocho-Choshuenco Yanardağı’ndaki patlamaları baskıladı. Ancak buzullar eridikçe yer altındaki baskı ortadan kalktı, biriken magma hızla yüzeye çıkarak güçlü patlamalar oluşturdu.
Antarktika için uyarı
ABD’deki Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden araştırmacı Pablo Moreno-Yaeger, “Buzullar geri çekildikçe, volkanlar daha sık ve daha şiddetli patlıyor” diyor.
Bilim insanlarına göre Batı Antarktika’da en az 100 volkan yer alıyor ve bölgedeki buz tabakası bu yüzyılda önemli ölçüde eriyebilir. Bu da bölgeyi potansiyel patlamalara karşı savunmasız hâle getiriyor.
İklim döngüsü riski
Volkanik patlamalar kısa vadede atmosferdeki parçacıklar sayesinde gezegeni soğutabilir. Ancak uzun süreli patlamalar karbondioksit ve metan gibi sera gazlarını atmosfere yayarak sıcaklıkların daha da artmasına neden olabilir. Bu durum, buzulların daha fazla erimesine ve yeni patlamaların tetiklenmesine yol açabilir. Araştırmacılar, bu döngünün iklim krizini daha da derinleştirebileceği uyarısında bulunuyor.
Yeni araştırmalara ihtiyaç var
Bilim insanları, iklim krizinin volkanik faaliyetler üzerindeki etkilerinin yeterince araştırılmadığını belirtiyor. Olası felaketlerin önlenebilmesi için bu alanda daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç duyuluyor.
